Verhuizen naar een ander land heeft bijna hetzelfde effect als sterven. Althans voor je omgeving dan. Je laat niet alleen je huis en leven achter, ook je dierbaren blijven achter en zij zullen je leven vanaf nu op telefoon-, mail- of blog-afstand beleven. Normaal gesproken spreken mensen pas hun diepste gevoelens uit over hun geliefden wanneer zij eenmaal overleden zijn. Maar, nu blijkt ook dat wanneer je voor langere tijd van plek verandert, oude én nieuwe vrienden hun gevoelens van trots, steun, verbondenheid en liefde openlijk tonen. Banden met sommige oude vrienden en familie versterken naarmate de afstand groter wordt. Banden met nieuwe vrienden versterken door een bijzonder samenspel van herkenning in de ander, gebruik van een niet-eigen taal en wie zal weten wat nog meer. Zou niet iedereen dit heerlijke gevoel willen hebben voordat we in de hemel hetzij hel belanden?
Misschien ligt het wel aan het feit dat wanneer je in een andere stad, in een ander land woont, dat je gevoel van tijd en plaats verandert en je in een soort schemer plaatsneemt vanuit waar je het gevoel hebt helder te kunnen reflecteren over hetgeen voor en na het moment van vertrek. Ik ben overweldigd door een soort gevoel van tevredenheid over dingen die ik eerst niet waardeerde, zaken waar ik geen aandacht aan schonk en ervaringen waarvan ik nu niet meer weet of ik ze toen eigenlijk wel leuk vond. De tijd en ruimte veranderen je herinneringen en kleuren ze.
Ik herinner me dat ik het twee jaar geleden over het algemeen niet heel erg naar mijn zin had in Istanbul. Ook viel er over de universiteit wel het een en ander negatiefs te zeggen. Een oud, slecht onderhouden huis, vermoeidheid, stress. “Turkey says nooo” was een expressie die in die tijd nog in de kinderschoenen stond en daardoor misschien wel extra impact had. Toch besloot ik weer naar dezelfde stad, dezelfde universiteit en dezelfde stress terug te gaan. Is het nu anders?
Nee, het is niet anders, de tijd en ruimte zijn precies hetzelfde, ik woon in een oud, ietwat kaal huis, er valt nog heel wat te veranderen op deze grijs-grauwe, enigszins elitaire universiteit, “Turkey says nooo” minstens eenmaal per dag en ik kom iedere dag behoorlijk moe thuis. Toch is er wel degelijk iets veranderd: ik. Ik merk dat in de afgelopen twee jaar mijn karakter en mentaliteit zijn veranderd, en door naar Istanbul te komen voor een tweede keer is dit proces zelfs versneld. De continuïteit van tijd en ruimte in Istanbul waar ik voorheen zo'n moeite mee had, geven me nu nieuwe energie en een beschouwende houding waarin al mijn oude herinneringen plotseling sterk van kleur veranderen.
Veel van deze oude herinneringen gaan terug naar mijn jaren op de middelbare school. Hoe verafschuw je het op die leeftijd dat je voor Nederlands, Duits, Frans, Engels en Spaans saaie literatuur moet lezen en er ook nog iets zinnigs over behoort te zeggen. Daarnaast moesten we verplicht naar toneelstukken, operettes, optredens van oude Griekse tragedies of Engelse toneelstukken. Nu waardeer ik het des te meer dat ik de mooiste werken in hun oorspronkelijke taal kan lezen en in mijn vrije tijd, Tolstoj (oke, oke, niet in de oorspronkelijke taal, maar toch) of Kafka lees. En, ook uit eigen wil, voor het eerst in mijn leven naar de opera ben geweest. Naarmate je ouder wordt, begin je te begrijpen waarom je die dingen vroeger moest doen en krijg je waardering voor de herinnering van wat je vergeten was.
Na drie maanden besef ik wel dat het wellicht nooit zal lukken om naast de officieuze en officiele inburgering ook gevoelsmatig een echte Istanbullu te worden. Als dit betekent dat dit ene uurtje tijdverschil tussen Nederland en Istanbul mij deze gelukzalige momenten geeft, soit!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten